Rozporządzenia należące do pakietu higienicznego tj. WE 853, 852,854, 882, 178 zawierają następujące informacje o tym jak należy zaprojektować i wyposażyć szatnie dla pracowników zakładów przetwarzających żywność pochodzenia zwierzęcego.

  • W 852 Rozdział I Ogólne Wymagania Dotyczące Pomieszczeń Żywnościowych (Innych Niż Wymienione W Rozdziale Iii) w punkcie 9 znajduje się
  • „W miarę potrzeby, muszą być zapewnione odpowiednie warunki do przebierania się przez personel”.
  • Rozdział III dotyczy Wymagań Dotyczących Ruchomych I/Lub Tymczasowych Pomieszczeń (Jak Duże Namioty, Stragany, Ruchome Punkty Sprzedaży), Pomieszczeń Używanych Głównie Jako Prywatne Domy Mieszkalne, Ale Gdzie Regularnie Przygotowuje Się Żywność W Celu Wprowadzania Do Obrotu, I Automatów Ulicznych, gdzie w punkcie 2 zapisano:
  • W szczególności i w miarę potrzeby: a) muszą być dostępne odpowiednie urządzenia, aby utrzymać właściwą higienę personelu (włącznie ze sprzętem do higienicznego mycia i suszenia rąk, higienicznymi urządzeniami sanitarnymi i przebieralniami”
  • Ustawa Z Dnia 25 Sierpnia 2006 R.O Bezpieczeństwie Żywności I Żywienia / wersja 28.07.2023/ określająca m.in. wymagania dotyczące przestrzegania zasad higieny nie zawiera wytycznych w tym zakresie
  • Ogólne zasady higieny żywności CXC 1-1969 wydanie z 2023 pobrane z gov.pl
  • Punkt 13.2.4 „… Na przykład, gdy prawdopodobieństwo zanieczyszczenia produktu jest wysokie, dostęp do obszarów przetwarzania powinien odbywać się przez odpowiednio zaprojektowane Od pracowników może być wymagane założenie czystej odzieży ochronnej (która może mieć kolor odróżniający ją od odzieży noszonej w innych częściach zakładu, w tym nakrycia głowy i brody, obuwia, oraz mycie rąk, a w razie potrzeby ich odkażanie”
  • 2.3 Urządzenia higieny osobistej i toalety „odpowiednie warunki do przebierania się dla pracowników, jeśli jest to konieczne”.
  • Komunikaty Instytucji, Organów I Jednostek Organizacyjnych Unii Europejskiej Komisja Europejska Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących wdrażania systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności obejmujących dobre praktyki higieniczne i procedury oparte na zasadach HACCP, uwzględniając ułatwienia/elastyczność w zakresie wdrażania w niektórych przedsiębiorstwach spożywczych (2022/C 355/01):
  • „Poszczególne przebieralnie powinny być czyste i powinien w nich panować porządek oraz, w miarę możliwości, nie powinny służyć jako sala jadalna lub palarnia. Należy zapewniać możliwość łatwego odseparowania odzieży osobistej, czystej odzieży roboczej i brudnej odzieży roboczej”
  • „Umywalki powinny być umieszczone w łatwo dostępnym miejscu między toaletami/przebieralniami a pomieszczeniem, w którym pracuje się z żywnością, ……..Należy zapewnić dostęp do środków dezynfekujących / mydła oraz ręczników jednorazowych. Zaleca się, aby elektryczne suszarki do rąk były instalowane wyłącznie w pomieszczeniach, w których nie przetwarza się żywności; należy również w miarę możliwości instalować krany obsługiwane bez użycia rąk”.

W temacie szatni w aktualnych przepisach unijnych o bezpieczeństwie żywności to wszystko.

A jak temat wygląda na naszym podwórku? Otóż o postaci szatni i jej wyposażenia decyduje zagrożenie, ale rozumiane jako stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę pracownika /Na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy/. Zupełnie bez znaczenia jest rodzaj produkcji. Te same reguły są dla szatni w mroźniach składowych, zakładów uboju, czyszczenia jelit i żołądków, produkcji wędliniarskiej, rozbioru mięsa, pakowania, konfekcji, produkcji dań gotowych włącznie z produkcją wegańską. Brak jest zupełnie rozróżnienia charakteru produkcji. Tak, więc „niebezpieczny dla pracownika surowiec, półprodukt” staje się bezpiecznym środkiem spożywczym nawet do natychmiastowego spożycia dla ogółu społeczeństwa.

Według powyższego rozporządzenia, najważniejszą sprawą jest, aby pracownik po pracy wziął prysznic by zmyć materiał zakaźny z siebie z pominięciem faktu, że wszystkie surowce pochodzą od legalnie funkcjonujących i nadzorowanych przez Sanepid lub/i Inspekcję Weterynaryjną, podmiotów.

W krajach należących do Wspólnoty Europejskiej, szatnie są projektowane według innych wzorców i tym samym stanowią mniejszy koszt inwestycyjny. Dlatego już na starcie inwestycji jest ona mniej obciążona finansowo. Inne podejście przedstawia się także w samym ruchu pracowników pomiędzy odzieżą domową i roboczą. U nas bez znaczenia charakteru produkcji na każdych 8 pracowników przypada jeden natrysk, czyli dla 100 osobowej załogi stanowi to 13 natrysków. Brak szczegółowych unijnych wytycznych oznacza, że powinny zostać powołane krajowe, specyficzne przepisy w zależności od charakteru działalności by określić, jak najlepiej należy wyposażyć zespoły szatniowe bezpieczne zarówno dla pracowników jak i produkowanej żywności uwzględniając przy tym ryzyka związanego z charakterem produkcji. Takie przepisy nie zostały ustanowione i z posiadanej wiedzy brak jest pracy legislacyjnej w tym zakresie.